حق تقدم‌های استفاده نشده چیست و سرنوشت آنها چگونه است؟

به گزارش صدای بورس،مهلتی برای اسفتاده از حق تقدم‌ها تعیین می‌شود (معمولا 60 روز) که در آن بازه زمانی سهامدارن باید برای فروش حق تقدم‌ها یا واریز ارزش اسمی سهام جدید اقدام کنند.

اما گاهی پیش می‌آید که افراد مختلف به دلیل عدم آگاه شدن از این مهلت زمانی یا به هر دلیل دیگری موفق به این کار نمی‌شوند. در این حالت یک سری حق تقدم بلاتکلیف باقی می‌ماند که به آن اصطلاحا “حق تقدم‌های استفاده نشده” می‌گویند.

سرنوشت حق تقدم‌های استفاده نشده

در این شرایط حدودا 2 ماه پس از اینکه مهلت استفاده از حق تقدم‌ها به پایان رسیده است، نماد حق تقدم‌ آن سهم دوباره برای چند روز بازگشایی می‌شود و شرکت به نیابت از سهامداران، حق تقدم‌های انها را برای فروش در بازار قرار می‌دهد و افراد دیگر می‌توانند این حق تقدم‌های استفاده نشده را خریداری کنند. در این شرایط سهامدار عمده سهم موظف است حق تقدم‌های استفاده نشده را در آن زمان خریداری کند.

تعیین قیمت حق تقدم‌های استفاده نشده

پس از به پایان رسیدن مهلت استفاده از حق تقدم‌ها، دیگر کنترل و سرنوشت حق تقدم‌های استفاده نشده در اختیار صاحبان آنها نیست و شرکت آنها را معمولا با قیمت 100 تومان کمتر (گاهی هم کمتر) از قیمت روز سهم اصلی در بازار به فروش میرساند و مبلغ حاصل از فروش این حق تقدم‌های استفاده نشده به عنوان مطالبات سهامداران در حساب شرکت باقی می‌ماند.

پول صاحبان حق تقدم‌های استفاده نشده چه می‌شود؟

فرض کنید شما تکلیف حق‌ تقدم‌های خود را در مهلت تعیین شده مشخص نکردید. در این حالت خود شرکت حق تقدم‌های شما را بفروش می‌رساند و پول آن را نزد خود نگهداری میکند. اگر شما به دنبال زنده کردن پول خود هستید بهتر است با امور سهام شرکت تماس بگیرید و در این مورد از آنها سوال کنید که چکاری باید انجام دهید. قانون خاصی در اینجا وجود ندارد و شرکت‌های مختلف هر کدام راهکار خود را ارائه می‌دهند:

ممکن است یک شرکتی از شما شماره حساب بخواهد تا طلب شما را پرداخت کنید

ممکن است یک شرکت یک بانکی را مشخص کند و بگوید به شعب فلان بانک برای دریافت پول خود مراجعه کنید.

یک شرکت ممکن است اتوماتیک پول شما را به حاسب سجام شما واریز کند.

یک شرکت ممکن است مبلغ حاصل از فروش حق تقدم‌های استفاده نشده را به حاسب کارگزاری سهامداران واریز کند و پول شما به موجودی شما در کارگزاری اضافه شود.

به هر حال بهتر است بعد از اینکه حق تقدم‌های استفاده نشده تکلیفش مشخص شد و افزایش سرمایه ثبت شد (اطلاعیه آن در کدال قرار می‌گیرد)، با شرکت مکاتبه کنید و از ماجرا با خبر شوید. در مجموع چیز عجیب غریبی نیست و نگرانی خاصی در این زمینه وجود ندارد، سرمایه شما متعلق به شما است و از بین نخواهد رفت و فقط شاید کمی پیگیری نیاز داشته باشد. بنابراین ما به افراد توصیه می‌کنیم سرنوشت حق تقدم‌ها را به دست خود بگیرید، اما اگر به هر دلیلی در مهلت تعیین شما برای حق تقدم‌های خود اقدامی نکردید نگران نباشید.

کسب سود از بازی حق تقدم‌های استفاده نشده!

در اینجا به نکته‌ای اشاره خواهیم کرد که می‌تواند تهدید را به فرصت تبدیل کند. همواره توصیه شده است که سرنوشت حق تقدم‌های خود را به دست شرکت نسپارید و در مهلت تعیین شده تکلیف آنها را مشخص کنید. اما می‌توان از بازی حق تقدم‌های استفاده نشده سودهای شیرینی را بدست آورد!

برای روشن شدن موضوع اجازه بدهید یک مثال بزنیم. فرض کنید شما در مجمع افزایش سرمایه یک شرکتی بوده‌اید و حالا مقداری حق تقدم به پرتفوی شما اضافه شده است. کاری نداریم درصد افزایش سرمایه چقد بوده است.

فرض کنید قیمت سهم مورد نظر بعد از افزایش سرمایه 140 تومان است و قیمت حق تقدم‌ها نیز 40 تومان است و مهلت استفاده از حق تقدم‌ها به پایان می‌رسد و نماد حق تقدم سهم بسته می‌شود. حال فرض کنیم بعد از 2 ماه که دوباره حق تقدم‌های استفاده نشده به حراج گذاشته می‌شود، قیمت خود سهم به 280 تومان رسیده باشد. در این شرایط قیمت حراج حق تقدم‌های استفاده نشده حدود 180 تومان خواهد بود. یعنی سهم در این مدت 100 درصد رشد کرده است ولی حق تقدم‌های 40 تومانی بیش از 300 درصد رشد قیمت داشته است و اگر کسی در روزهای آخر، حق تقدم‌های 40 تومانی را خریده بود و هیچ کاری انجام نمی‌داد، بعد از دو ماه سرمایه‌اش 4 برابر می‌شد! این در حالی است که اگر خود سهم را خریداری کرده‌ بود سرمایه‌ی او 2 برابر شده بود!

می‌بینید که این استراتژی چگونه می‌توان بازدهی بالایی را نصیب شما کند. اما این داستان روی دیگری نیز دارد. فرض کنید سهمی 140 تومان است و حق تقدم‌هایش با قیمت 40 تومان بسته می‌شود و شما با نیت کسب سود رویایی بالا حق تقدم‌های 40 تومانی را خریده‌اید. حال فرض کنید اگر موقع حراج حق تقدم‌های استفاده نشده، قیمت خود سهم به 100 تومان رسیده باشد، قیمت حق تقدم‌های استفاده نشده 1 ریال تعیین می‌شود و عملا در عرض دو ماه کل سرمایه شما از بین خواهد رفت.

در واقع زمانی این استراتژی بازدهی قابل قبولی دارد که شما به درستی روند سهم را در طی دو ماه زمان بین پذیره نویسی و حراج حق تقدم‌های استفاده نشده پیش بینی کرده باشید و سهم در آن بازه زمانی رشد خوبی داشته باشد و اگر اشتباه کرده باشید ضرر زیادی را متحمل خواهید شد.

منبع:سهم شناس